ساخت پاوپوینت با هوش مصنوعی
کم تر از 5 دقیقه با هوش مصنوعی کافه پاورپوینت ، پاورپوینت بسازید
برای شروع ساخت پاورپوینت کلیک کنید
شما در این مسیر هستید :خانه / محصولات /powerpoint / دانلود پاورپوینت کلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری (کد17354)
سفارش انجام پاورپوینت - بهترین کیفیت - کم ترین هزینه - تحویل در چند ساعت 09164470871 ای دی e2proir
دانلود پاورپوینت کلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری (کد17354)
شناسه محصول و کد فایل : 17354
نوع فایل : Powerpoint پاورپوینت
قابل ویرایش تمامی اسلاید ها دارای اسلاید مستر برای ویرایش سریع و راحت تر
امکان باز کردن فایل در موبایل - لپ تاپ - کامپیوتر و ...
با یک خرید میتوانید بین 342000 پاورپینت ، 25 پاورپوینت را به مدت 7 روز دانلود کنید
هزینه فایل : 105000 : 54000 تومان
فایل های مشابه شاید از این ها هم خوشتان بیاید !!!!
توضیحات محصول دانلود پاورپوینت کلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری (کد17354)
دانلود پاورپوینتکلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
دانلود پاورپوینت کلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
عنوان های پاورپوینت کلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری عبارتند از :
کلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
چه كسي سالم است؟سلامت (Health) يعني چه؟
تعاریف سلامتی
تعریف نرمال(سلامت)
نقائص الگوی آسیب شناسانه
تعریف آماری نرمال (سلامت)
تعريف سازمان جهاني بهداشت از Health :
اشكالات وارد به تعريف WHO از سلامت:
سایر انتقادها به تعریف WHO از سلامت
DEFINITION OF HEALTH
PRINCIPAL GOALS OF HEALTH
طیف سلامت و بیماری:سلامت و بيماري مرز مشخصي ندارند و در نتيجه بهتر است براي سلامت طيفي درنظر بگيريم كه يك طرف آن سلامت كامل و در طرف ديگر مرگ قرار دارد.
سلامت
تاريخچه پزشكي:
دوره هاي مختلف پزشكي:
دوره هاي مختلف پزشكي: (ادامه)
پزشكي يونان (ادامه):
دوره هاي مختلف پزشكي: (ادامه)
3 قسمت پزشكي:
تعريف پزشكي اجتماعي (Community Medicine):
تعهد پزشكي اجتماعي:
مفهوم بيماري:
تعاريف:
مراحل بيماري:(Stages of Disease)
The natural history of disease
The natural history of disease (cont’d)
The natural history of disease (cont’d)
The natural history of disease (cont’d)
مفهوم ناتواني:
علت بيماري:
مثلث اپیدمیولوژیEpidemiologic Triangle
مثلث اپیدمیولوژی:
Factors associated with increased risk of human disease
Epidemiologic Triad Concepts
شبکه علیت) تار عنکبوت)Web of Causation
عامل خطر (Risk Factor):
پديده كوه يخ
پديده كوه يخ
الگوي بيماريها در كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه
پيشگيري و سطوح آن
دانلود پاورپوینت کلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
با توجه به مراحل گوناگون ايجاد بيماري، چهار سطح پيشگيري درنظر گرفته شده است:
سطوح پيشگيري:
پیشگیری مقدماتی یا نخستین
PRIMARY PREVENTION
راهبرد جمعيتي (همگاني) Population (Mass) Strategy
راهبرد گروه هاي پر مخاطره (High-Risk Strategy)
جمع بندی مطالب پيشگيري سطح دوم
در پیشگیری سطح سوم، نوتوانی انجام می شود
Natural history of disease
مفاهيم مبارزه با بيماريها:
با تشکر از توجه شماتو پروژه
کلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
چه كسي سالم است؟سلامت (Health) يعني چه؟
تعاریف سلامتی
تعریف نرمال(سلامت)
نقائص الگوی آسیب شناسانه
تعریف آماری نرمال (سلامت)
تعريف سازمان جهاني بهداشت از Health :
اشكالات وارد به تعريف WHO از سلامت:
سایر انتقادها به تعریف WHO از سلامت
DEFINITION OF HEALTH
PRINCIPAL GOALS OF HEALTH
طیف سلامت و بیماری:سلامت و بيماري مرز مشخصي ندارند و در نتيجه بهتر است براي سلامت طيفي درنظر بگيريم كه يك طرف آن سلامت كامل و در طرف ديگر مرگ قرار دارد.
سلامت
دانلود پاورپوینت کلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
تاريخچه پزشكي:
دوره هاي مختلف پزشكي:
دوره هاي مختلف پزشكي: (ادامه)
پزشكي يونان (ادامه):
دوره هاي مختلف پزشكي: (ادامه)
3 قسمت پزشكي:
تعريف پزشكي اجتماعي (Community Medicine):
تعهد پزشكي اجتماعي:
مفهوم بيماري:
تعاريف:
مراحل بيماري:(Stages of Disease)
The natural history of disease
The natural history of disease (cont’d)
The natural history of disease (cont’d)
The natural history of disease (cont’d)
مفهوم ناتواني:
علت بيماري:
مثلث اپیدمیولوژیEpidemiologic Triangle
مثلث اپیدمیولوژی:
Factors associated with increased risk of human disease
Epidemiologic Triad Concepts
شبکه علیت) تار عنکبوت)Web of Causation
عامل خطر (Risk Factor):
پديده كوه يخ
پديده كوه يخ
الگوي بيماريها در كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه
پيشگيري و سطوح آن
با توجه به مراحل گوناگون ايجاد بيماري، چهار سطح پيشگيري درنظر گرفته شده است:
سطوح پيشگيري:
پیشگیری مقدماتی یا نخستین
PRIMARY PREVENTION
راهبرد جمعيتي (همگاني) Population (Mass) Strategy
راهبرد گروه هاي پر مخاطره (High-Risk Strategy)
جمع بندی مطالب پيشگيري سطح دوم
در پیشگیری سطح سوم، نوتوانی انجام می شود
Natural history of disease
مفاهيم مبارزه با بيماريها:
تکه ها و قسمت های اتفاقی از فایل کلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
دانلود پاورپوینت کلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
چه كسي سالم است؟سلامت (Health) يعني چه؟
سلامت مفهوم وسيعي دارد و تعريف آن تحت تاثير ميزان آگاهي و طرز تلقي جوامع با شرايط گوناگون جغرافيايي و فرهنگي قرار مي‌گيرد
ضمن اينكه سلامت يك روند پويا است و با گذشت زمان نيز مفهوم آن تغييرخواهد كرد:
قديمي ترين تعريفي كه از سلامت شده است عبارتست از بيمار نبودن
درطب سنتي براي انسان چهار طبع مخالف دموي، بلغمي، صفراوي و سوداوي قائل بودند و اعتقاد داشتندكه هرگاه اين چهار طبع مخالف در حال تعادل باشند فرد سالم است و زماني كه تعادل ميان طبايع چهارگانه مختل شود بيماري عارض مي‌شود .
فرهنگ وبستر (Webster ) سلامت را وضعيت خوب جسماني و روحي و بخصوص عاري بودن از درد يا بيماري جسمي مي‌داند.
فرهنگ آكسفورد (Oxford) سلامت را وضعيت عالي جسم و روح و حالتي كه اعمال بدن به موقع و مؤثر انجام شود مي‌داند.
تعاریف سلامتی
Webster:
شرایطی که بدن ذهن و روان در امنیت قرار داشته و خصوصا اینکه از هر گونه بیماری یا درد جسمی رها باشد.
جالینوس:
سلامتی عبارت است از وجود نسبت معینی از عناصر تشکیل دهنده گرمی سردی رطوبت و خشکی است.
ابن سینا:
سلامت سرشت یا حالتی است که در آن اعمال بدن به درستی سر می‌زند. نقطه مقابل آن بیماری است.
تعریف نرمال(سلامت)
از منظر علم پزشکی قدیم
بر اساس الگوی آسیب شناسانه است و بر عملکرد غیرطبیعی تمرکز یافته است.
نرمال، طبقه‌ای از مردم است که علایم غیر طبیعی ندارند. پس سلامت یا نرمال به گونه‌ای منفی تعریف می شود.
الگوی آسیب شناسانه یک طرح دو قطبی است و افراد در طیف بین دو قطب دارند.
نقائص الگوی آسیب شناسانه
غفلت از جنبه های طبیعی
سایر عوامل مهم اجتماعی و فرهنگی فراموش شده‌اند.
بیماریهای جسمی پنهان و یا امراض روانی بدون اختلالات حیاتی جسمی از قلم می‌افتند.
تعریف آماری نرمال (سلامت)
غیر طبیعی بودن را بر اساس وضعیت فرد در یک توزیع طبیعی فرضی نسبت به سایر افراد جامعه تعریف می‌کند.
افرادی که در محدوده فاصله دو انحراف معیار در دو طرف میانگین قرار دارند (95% کل جمعیت) در محدوده نرمال قرار دارند.
دو حد غیر طبیعی را تعریف می‌کند.
تعريف سلامت (نرمال) از ديدگاه آماري:
معمولا بر اساس توزيع فراواني، افراد را به دو جمعيت طبيعي و غيرطبيعي (بيمار و سالم) تقسيم مي‌كنند:
به فراوانترين رويداد يا عادي‌ترين حالت، طبيعي اطلاق مي‌شود. در الگوي آماري تمام مقادير كمتر و بيشتر از دو انحراف معيار از ميانگين، غير طبيعي محسوب می‌شود (بافرض توزيع نرمال)
معايب تعريف آماري از سلامت (نرمال):
• بايد براي هر جامعه جداگانه تعيين شود (خصوصياتي مثل قد و وزن) و لذا: عدم امکان تعمیم به جمعیتهای دیگر
• از اول فرض می‌کند توزیع نرمال است در حالیکه تمام صفات بیولوژیک تابع توزيع نرمال نيستند.
همیشه عده‌ای غیر طبیعی محسوب می‌شوند.
• گاهي شايع بودن يك صفت ناهنجار بخصوص در بعد رواني و يا اجتماعي باعث مي‌شود كه به عنوان يك وضعيت نرمال و طبيعي تلقي گردد.
تعريف سازمان جهاني بهداشت از Health :
A state of complete physical, mental, social and spiritual well-being and not merely the absence of disease or infirmity.
وضعيت رفاه كامل جسمي، رواني، اجتماعي و معنوي و نه فقط عدم وجود بيماري يا معلوليت
.....به نحوي كه فرد يك زندگي مولد از نظر اقتصادي و اجتماعي داشته باشد
(World Health Organization: WHO)
اشكالات وارد به تعريف WHO از سلامت:
آرمان گرايانه است و نه واقع بينانه (يعني از نظر این تعریف همه ما به نوعي بيمار هستيم!):
تعريف سازمان جهاني بهداشت از سلامتي يك تعريف ايده‌آل و عملاً دست نيافتني است زيرا با توجه به اين تعريف نمي‌توان فردي را پيدا كرد كه در هر سه بعد جسمي، رواني و اجتماعي كاملاً سالم باشد.
گسترده است (سلامتي يك طيف است و وضعيت ثابتي نيست)
ضمن اين كه در عمل هم نمي‌توان مرزي بين سلامت و بيماري در نظر گرفت، در حقيقت اين تعريف مشابه قله مرتفعي است كه هيچ كس نمي‌تواند آن را فتح نمايد ولي تلاش همه افراد بايد به سمت آن باشد و از طرفي بايد براي سطح سلامتي طيفي قائل شد.
سایر انتقادها به تعریف WHO از سلامت
گسترده است. سلامتی را به عنوان هدف نهایی و ارمان گرایانه در نظر گرفته است. طبق این تعریف همه ما به نحوی بیمار هستیم.
یک تعریف عملی نیست. یعنی به واسطه آن نمی‌توان سلامتی را مستقیم اندازه گرفت.
سلامتی یک وضعیت نیست بلکه یک فرایند است. مقوله‌ای پویا است. سلامت به خودی خود ثمری نداشته، ارزش حقیقی آن در فعالیتهای با ارزشی نهفته است که به وسیله آن میسر می‌گردد. به مردم کمک می‌کند خوب زندگی و کار کنند و از زندگی لذت ببرند.
به هر حال این تعریف کاربرد بسیار گسترده و مثبتی دارد و استانداردهای سلامتی مثبت را تعیین می کند و مقصد و هدفی را بیان می‌کند که همه ملتها باید به سوی آن بشتابند.
به هر حال نهايتاً بايد گفت مفهوم سلامتي مطلق نبوده و نسبي است و هر فرد در مقايسه خود با شرايط قبل و يا مقايسه خود با ديگـران آنرا معنـي مي كنـد و در زمانها و مكانهاي مختلف ممكن است مفهوم آن متفاوت باشد.
DEFINITION OF HEALTH
Presence of complete well-being sensation in all following dimensions:
Physical
Mental
Social
Cultural
Emotional
spiritual
PRINCIPAL GOALS OF HEALTH
prolonging life
decreasing morbidity
improving quality of life
well-being sensation
Increasing self-esteem
طیف سلامت و بیماری:سلامت و بيماري مرز مشخصي ندارند و در نتيجه بهتر است براي سلامت طيفي درنظر بگيريم كه يك طرف آن سلامت كامل و در طرف ديگر مرگ قرار دارد.
سلامت
سلامت تنها به پزشکان، خدمات اجتماعی و بیمارستانها مربوط نیست. سلامت به عدالت اجتماعی هم مربوط می‌شود.
ابعاد سلامتی:
باتوجه به تعريف WHO از سلامت متوجه مي شويم كه سلامت يك مسئله چند بعدي است
حتي امروزه علاوه بر بعد جسمي، رواني و اجتماعي، جنبه معنوي (Spiritual) را هم در نظر مي‌گيرند.
و بايد توجه داشت كه ابعاد مختلف سلامت و يا بيماري بر يكديگر اثر كرده و تحت تاثير يكديگر قرار دارند. چنانچه مشكلات جسمي بر روان فرد، مشكلات رواني بر جسم او و نيز هر دوي آنها بر جامعه و اختلال موجود در جامعه بر هر دو بعد ديگر سلامت اثر مي‌گذارند
لذا اقدامات انجام شده براي ارتقاي سلامت بايد به تمام جوانب سلامت فردي (جسمي و رواني و معنوي) و سلامت كلي جامعه توجه داشته باشد.
تاريخچه پزشكي:
اولين پزشك، نخستين مرد و اولين پرستار، نخستين زن بوده اند.
پزشكي در عهد باستان:
- آميخته با خرافات (بيماري = نفرين خدايان يا
جن زدگي)
دوره هاي مختلف پزشكي:
پزشكي هندي:
نوشتن کتاب جراحی (شامل داروسازی، پاتولوژی، آناتومی، مامایی و چشم پزشکی هم هست)
درمان شکستگیها، خارج کردن تومور، درمان کاتاراکت، جراحی پلاستیک بینی و ...
پزشكي چيني:
-اولين دانش پزشكي سازمان يافته
-اولين پيشگامان ايمن سازي (آبله كوبي)
پزشكي مصري:
-آميختگي با مذهب (ايمهوتب هم پزشك و هم دولتمرد
و هم رباني)
-تخصصي شدن در گرايشهاي مختلف
- پيشرفت در بهداشت عمومي شهرها
پزشكي روم:
- بهداشت قوي (حمام، فاضلاب و ...)
- جالينوس بهداشت را مقدم بر درمان مي‌دانست
دوره هاي مختلف پزشكي: (ادامه)
پزشكي بين النهرين:
- گياه پزشك (پزشك داخلي)، كار پزشك (جراح)، پزشكان افسونگر ( روانپزشك)
- قوانين پزشكي حمورابي (پرداخت حق العلاج در مقابل رضايت بيمار _ مجازات براي معالجه مضر)
پزشكي يونان:
2سمبل در افسانه اوديسه و ايلياد:
مرفه‌آ (خداي خواب): تسكين درد بيماران (palliative treatment)
آسكولاپيوس: رهبر پزشكي يونان
دو دختر او: هايجيا ( نام خداي بهداشت) و پاناسيا (نام خداي درمان) سلسله بهداشتكاران و درمانگران را ايجاد كردند.
Hygiene=? Panacea=?
- كارمندان آسكولاپيوس با ماري در آغوش سمبل پزشكي هستند.
پزشكي يونان (ادامه):
- بقراط، پدر علم پزشكي، با سنت جادو در پزشكي مبارزه كرد و مراقبتهاي علمي باليني را بنا نهاد
- فرضيه 4 عنصري ماده: خاك ، آب، آتش، هوا
- در بدن 4 عنصر خون، خلط، صفراي زرد، صفراي سياه
(دم، بلغم، صفرا، سودا)
عدم تعادل اين 4 عنصر در بدن= بيماري
دوره هاي مختلف پزشكي: (ادامه)
پزشكي مسلمانان:
- همزمان با قرون وسطي
-ايجاد مدارس و بيمارستانها
-حفظ دانش يونان و روم
- رازي: كشف واكنش مردمك به نور، انتشار اولين كتاب بيماريهاي اطفال
- ابن سينا
-بزرگترين پيشرفت: داروسازي
3 قسمت پزشكي:
1- علوم پايه (Basic Medicine)
2- پزشكي باليني (Clinical Medicine)
3- پزشكي اجتماعي (Community Medicine)
تعريف پزشكي اجتماعي (Community Medicine):
علم و هنري است كه
با نگرشي جامعه گرا و مبتني بر اولويت پيشگيري
از طريق كوششهاي سازمان يافته اجتماعي و حمايت قانون،
به منظور برقراري و ارتقاء سلامت جامعه (جسمي-رواني-اجتماعي) و افزايش طول عمر و كنترل بيماريها،
به شناخت، ارزيابي و اولويت گذاري مشكلات سلامت جامعه مي پردازد و براي اين مشكلات راه حل ارائه و آن را اجرا مي كند.
تعهد پزشكي اجتماعي:
جامعه را به آن حدي از سلامت برسانيم كه استعدادهاي افراد شكوفا شود.
گذار اپيدميولوژيك (Epidemiologic Transition)
گذار سلامت (Health Transition)
منبع برای امتحان:
کتاب جامع بهداشت عمومی، فصل 2، گفتار 14، ص 89 تا 101
قابل دانلود از وب سایت دانشگاه، صفحه گروه پزشکی اجتماعی
گذار اپيدميولوژيک: این‌گونه تصوّر مي شد که يك پديده يك طرفة عبور از كنترل بيماريهاي عفوني و نهايتاً دستيابي به كنترل بيماريهاي غيرمسري است.
نوپديدي و بازپديدي بيماريهاي عفوني، پديده بديعي نیست كه هرگز در طول تاريخ، رخ نداده و صرفا طي سه دهة گذشته به وقوع پيوسته باشد! بلكه كلّ اين پديده ها به همراه تغييرات جمعيت شناختي، واقعيتي به نام گذار سلامت را تشكيل مي دهد كه در طول تاريخ نه به عنوان پديده و واكنشي يك طرفه بلكه دوطرفه و پويا به وقوع پيوسته و همچنان ادامه خواهد يافت و هرچند بسياري از اين تغييرات، حاصل ارتباط متقابل انسان و محيط اكولوژيك و فرهنگي ـ اجتماعي اوست ولي گاهي تحت تاثير عميق حوادث طبيعيِ نوظهوري نظير گرم شدن كُره زمين، پديده El-Nino و امثال اينها نيز قرار گرفته و حوادث پيش بيني نشده اي به بار مي آورد و بروز و شيوع هر دو نوع بيماري عفوني و مزمن را تحت تاثير قرار مي دهد.
تحوّلات ژنتيك و موتاسيونهاي مربوطه نيز مي‌تواند از عوامل پيدايش بيماريها باشد كه آنهم با تغييرات محيط، در تعامل بوده و مجموعة اين تغييرات (محيط و ژن) عاملي در تغيير رفتار انسانها و شيوة زندگي آنان هستند و اين در حاليست كه تغيير رفتار انسانها را مي‌توان شايعترين دليل گذار سلامت دانست.
امروزه معضل بيماريهاي عفوني نوپديد، بسياري از باورهاي بهداشتي را تحت الشعاع قرار داده و توجّه جوامع علمي را به خود معطوف داشته است و جالب توجّه است كه بسياري از دانشمندان براين عقيده‌اند كه نوپديدي بيماريهاي مُسري، صرفاً يك پديده جديد نيست بلكه بارها اتفاق افتاده و نقش عظيمي در تاريخ تحوّلات بهداشتي، ايفاء نموده است. تاكنون با سه گذار اپيدميولوژيك (E. Transition) عمده مواجه بوده‌‌ايم:
1- اوّلين گذار، در اواخر دوره پارينه سنگي (Paleolithic) و دوران نوسنگي (Neolithic)، حادث گرديده است.
2- دوّمين گذار، با آغاز عصر جديد و انقلاب صنعتي، شكل گرفته است.
3- سوّمين گذار از حدود سه دهة قبل آغاز گرديده است و همچنان ادامه دارد.
دانلود پاورپوینت کلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
اوّلين گذار ايپدميولوژيك
جوامع اوّليه انساني از وسعت چنداني برخوردار نبوده و عليرغم پراكندگي آن امكان ارتباط سريع نيز بين آنان وجود نداشته و لذا احتمال بروز همه گيريهاي وسيع نيز ناچيز بوده است و به نظر ميرسد تحت آن شرايط، زندگي در غارها مواجهة با اكتوپارازيتها را اجتناب ناپذير مي‌كرده و انسان اوّليه از همان آغاز زندگي با اينگونه بلايا دست به گريبان بوده است و گياهخواري و خامخواري و مصرف گوشت خام نيز مزيد بر علّت شده و باعث انتقال بيماريهاي ويژه‌اي مي‌گرديده است.
اوّلين گذار اپيدميولوژيك، حدود ده هزار سال قبل آغاز گرديده است. زيرا در آن زمان چرخش عظيمي در شيوه زندگي انسان آغاز شده و سپس شكار و كوچ گرائي، تا حدود زيادي جاي خود را به اِسكان در يك منطقه ثابت و توليد مواد غذائي مورد نياز روزمره داده و بدون شك در سازماندهي اجتماعي انسان، عادات غذائي، ويژگيهاي دموگرافيك و عاداتي كه منجر به تماس بيشتر انسان با حيوانات مي‌گرديده نيز تاثير عظيمي داشته و زمينه را براي ابتلاء به بسياري از بيماريهاي مشترك بين حيوانات و انسانها (بیماریهای زئونوز) مساعد نموده و شايد بيشترين علل مرگ و مير را به خود اختصاص داده است.
خصوصیات اولین گذار اپیدمیولوژیک:
1-اسكان گروههائي از انسانها در يك منطقه و توسعة روابط اجتماعي
2- به تبع آن افزايش تماس مستقيم انسانها زمينه را براي انتشار بيماريهاي مُسري، مساعد نمود.
3-انباشته شدن فضولات انساني هم مزيد بر علّت گرديده موجبات افزايش ماكروپارازيتها و عفونتهاي گوارشي را فراهم نموده است.
4- تا اينكه با تسلط بر حيوانات و اهلي كردن حيواناتي نظير بز، گوسفند، گاو، خوك . . . و برخي از پرندگان، منابع جديدي از بيماريهاي مشترك، در تماس با انسان قرار گرفته و بيماريهائي نظير سل، سیاه زخم، تب Q . . . و تب مالت به آساني از طريق تماس و مصرف فراورده‌هاي حيواني به انسان منتقل گرديدند.
5- بيماريهاي اصلي و عوامل مهم منجر به مرگ انسانهاي آن زمان را زئونوزهاي مرتبط با حيوانات اهلي، تشكيل مي‌دادند.
6- فعاليتهاي كشاورزي، باعث افزايش تماس با انگلهاي بدون ناقل (Vector) نظير شيستوزوما و كرمهاي گوارشي كه تخم آنها از طريق فضولات انساني، به مزارع رسيده و باعث آلودگي فراورده هاي كشاورزي مي شود، گرديده
7- انباشتن مواد غذائي نيز آغاز شده و احتمالا باعث طغيان هاي نسبتا وسيعي از مسموميتهاي غذائي، شده است.
8-از طرف ديگر تماس بسيار نزديك با علوفه به هنگام چيدن آنها انسان را در معرض گزش حشرات و ابتلاء به بيماريهائي نظير تيفوس قرار داده و بر اساس عادات زندگي انسانها بسياري از حشرات ناقل نيز در تماس با وي قرار گرفتند و مثلا باعث انتقال تب زرد، تب دانگ و امثال اينها گرديدند
9-با تكامل فكري و افزايش تجربيات انسان و بهره‌گيري بهتر از ابزارهاي جديد، در عصر نوسنگي بيماري هاي جديدي پا به عرصه وجود گذاشت.
10- به دليل افزايش جمعيت، بيماريهاي ناشي از كمبود غذا و سوء تغذيه نيز مزيد بر علّت شده و زمينه را براي بروز بيماريهاي عفوني فراهم مي كرده
11- زندگي در آن شرايط باعث بوجود آمدن طبقات اجتماعي مختلفي شده و آثار و بقاياي انسان ها در آن دوران و ازجمله تغييرات موجود در استخوانهاي آنان حاكي از اين واقعيت است كه زنان و كودكاني كه متعلق به طبقات اجتماعي ضعيف تري بوده اند در اوّلين گذار اپيدميولوژيك، از بيماريهاي بيشتري رنج مي برده اند
در دوران نوسنگي، مقايسه استخوانها با موارد مشابهِ مربوط به اجداد آنان موارد مرگ و مير بيشتر، مشكلات دنداني و اختلال در رشد استخواني در نسل جديد را نشان مي دهد
11-با افزايش جمعيت انسانها و آغاز شهرنشيني، در مناطق مختلف، بر وسعت و شدت همه گيريها افزوده شده و با گسترش شهرها بر تراكم جمعيتها و بروز همه گيريهاي با منبع مشترك، افزوده گرديده و ازجمله همه گيريهاي وبا مصيبتهاي فراواني به بار آورده است.
12- همه گيريهاي ناشي از بيماريهاي واجد ناقل، نظير طاعون و تيفوس باعث از هم پاشيدگي جوامع انساني گرديده است.
13- طغيان ناشي از سرخك، اوريون، آبله و ساير عفونتهاي ويروسي نيز به طور روزافزوني، مسئله ساز واقع مي‌شده و زماني كه همه‌گيريها و طغيانهاي ناشي از بيماريهاي عفوني باعث ابتلاء بزرگسالان مي شده چرخ اقتصاد خانواده ها را نيز فلج مي كرده است. به طوري كه ابتلاء به سِل باعث هلاكت يك سوّم جمعيت بسياري از كشورهاي اروپائي گرديده و مرگ سياه (طاعون) قرن سيزدهم باعث از بين بردن يك چهارم جمعيت اروپا شده است.
14- مسافرتهاي بين شهري و بين قاره‌اي نيز باعث تماس بيشتر و انتشار وسيعتر برخي از بيماريها و ازجمله موجب بروز همه‌گيريهاي مرگبار آبله، تيفوئيد و امثال آنها شده است.
دوّمين گذار اپيدميولوژيك
1-دوّمين گذار اپيدميولوژيك، با آغاز انقلاب صنعتي، در اواسط قرن نوزدهم در اروپا و آمريكاي شمالي، حادث گرديده و به نحو واضحي در كشورهاي صنعتي باعث كاهش ميزان مرگ ناشي از بيماريهاي عفوني شده و پاندميهاي مرگبار بيماريهاي عفوني، ظاهرا جاي خود را به بيماريهاي دژنراتيو و ساخته دست بشر داده‌اند.
2-كاهش ميزان بروز بيماريهاي عفوني در قرن نوزدهم و بيستم، تحت تاثير عوامل مختلف و از جمله پيشرفتهاي جديد در علم پزشكي، تكنولوژي و ارتقاء سطح زندگي مردم، حاصل گرديده و سرانجام به كشورهاي درحال توسعه نيز گسترش يافته است.
مراحل كاهش ميزان مرگ ناشي از بيماريهاي عفوني در اروپا
1 ـ مرحله اوّل از اواخر قرن هفدهم آغاز گرديده و تا آغاز قرن نوزدهم، ادامه يافته است به طوري كه در اين مرحله فقط همه گيريهاي پراكنده اي از طاعون، آبله و تيفوس رخ داده است.
2 ـ مرحله دوّم از اواسط قرن نوزدهم شروع شده و در عرض سه دهه به وضوح باعث كاهش ميزان مرگ ناشي از بيماريهاي عفوني و افزايش اميد به زندگي شده و عليرغم كاهش ميزان مواليد، باعث افزايش توده جمعيت شده است.
3 ـ مرحله سوّم با كشف آنتي بيوتيك ها در دهة 1940 آغاز گرديده و باعث كاهش هرچه بيشتر ميزان مرگ ناشي از بيماريهاي عفوني گرديده و تا اوائل دهة 1980 ادامه يافته است.
1-افزايش اميد به زندگي باعث بروز بيماريهاي مرتبط با سالخوردگي كه تا قبل از آن از شيوع چنداني برخوردار نبود گرديد. برخی از اين بيماريها كه امراض ناشي از صنعتي شدن نيز ناميده شده اند عبارتند از: سرطان، ديابت، بيماريهاي عروق كرونر و بيماريهاي انسدادي ريه ها.
2- صنعتي شدن جوامع مخصوصا در شهرها باعث آلودگي آب و هوا و نهايتاً افزايش ميزان بروز برخي از سرطانها، بيماريهاي حساسيتي، اختلالات زايماني و اختلال در رشد مغزي و اثرات سايكوسوماتيك گرديد. ميزان بروز بيماريهائي نظير افزايش فشار خون، افسردگي، بي‌قراري و امثال اينها به طور روز افزوني افزايش يافت.
مثل عصر پارينه سنگي و اوّلين گذار اپيدميولوژيك در دوّمين گذار اپيدميولوژيك نيز نابرابريهاي اجتماعي باعث تفاوتهاي فاحشي بين ميزان بروز بيماريها و مرگ ناشي از آنها در طبقات مختلف اجتماعي گرديده است.
به طوري كه در جوامع كاملاً صنعتي، عوامل اقتصادي ـ اجتماعي، نژادي و حتي جنس انسانها در ارتباط با ميزانهاي متفاوتي از مرگ و مير ناشي از بيماريهاي عفوني و مزمن بوده است و گوئي همان شرايط غيرعادلانه اي كه در اوّلين گذار اپيدميولوژيك بر سرنوشت افراد فقير جامعه، حكمفرما بوده همچنان در دوّمين گذار نيز به شكل ديگري در طبقات فقيرِ جوامع غني، ادامه يافته است
بعد از خاتمه جنگ جهاني دوّم دومين گذار اپيدميولوژيك، اثرات شگرفي را در بسياري از كشورهاي توسعه نيافته، اعمال نموده باعث افزايش بقاي كودكان و افزايش اميد به زندگي گرديد و بر خلاف گذار اپيدميولوژيكي كه در اروپا و ايالات متحده رخ داد، در اين كشورها خدمات بهداشتي از قبيل تجويز سرم هاي خوراكي، واكسيناسيون و تجويز آنتي بيوتيكها اثرات انكارناپذيري بر كاهش ميزان مرگ، اعمال نمود. در اين كشورها شهرنشيني سريع همراه با نابرابريهاي اجتماعي و پاسخگو نبودن شالودة بهداشت عمومي باعث افزايش ميزان بروز بيماريهاي عفوني در افراد فقيرِ شهرنشين و بيماريهاي دژنراتيو، در افراد متموّل گرديده است .
سوّمين گذار اپيدميولوژيك
در سوّمين گذار اپيدميولوژيك، فرض بر اين است كه از ميزان مرگ ناشي از بيماريهاي عفوني كاسته و بر ميزان مرگ ناشي از بيماريهاي مزمن افزوده شده است.
در اين رابطه از طرفي به بركت كنترل بيماريهاي عفوني، با كاهش مرگ و مير مادران و كودكان مواجه گرديده و ازطرف ديگر شاهد افزايش جمعيت، مي باشيم و رعايت موازين بهداشتي، برخورداري از خدمات مربوطه و ارتقاء استانداردهاي زندگي باعث افزايش اميد به زندگي و پيرشدن جمعيت ها شده و بر راس هرم سنّي جمعيت و به عبارت واضح تر بر جمعيت سالمندان، افزوده و باعث افزايش بروز بيماريهاي مزمن مرتبط با سالمندي و مرگ ناشي از اين بيماريها در اين گروه سنّي گرديده است.
به مجموعة تغييرات اپيدميولوژيك و دموگرافيك مورد اشاره، اصطلاحاً گذار سلامت (Health transition) گفته مي شود.
هرچند در سوّمين گذار اپيدميولوژيك، از ميزان مرگ ناشي از بيماريهاي عفوني كاسته شده و بر اميد به زندگي در بدو تولّد، افزوده گرديده است ولي اين تغييراتِ مثبت، براي تمام مردم جهان، به هيچ وجه يكسان نبوده است و از اينها گذشته الگوي مرگ نيز در كشورهاي مختلف جهان، با يكديگر متفاوت بوده به طوري كه از تعداد 57 ميليون مورد مرگي كه در سال 2002 رخ داده است حدود 20% آن در نوجوانان و كودكان كمتر از20 ساله آنهم عمدتاً (98%) در كشورهاي درحال توسعه، حادث گرديده در حاليكه بيش از 60% موارد مرگ در كشورهاي توسعه يافته، در سنين 70 سالگي به وقوع پيوسته است.
از 20 كشور با بالاترين ميزان مرگ، 19 كشور در منطقه آفريقا واقع بوده، احتمال وقوع مرگ در سنين قبل از 5 سالگي در كودكاني كه در سيرالِئون متولّد مي شوند 5/3 برابر كودكان هندي و بيش از يكصد برابر كودكان ايسلندي مي باشد و اين در حاليست كه ميزان مرگ كودكان در ژاپن، سنگاپور و سيزده كشور اروپائي، كمتر از 5 نفر در 1000 نفر مواليد زنده بوده است
جالب توجه است كه عمده ترين علل مرگ در اکثر كشورهاي درحال توسعه را بيماريهاي عفوني تشكيل مي دهد.
نوپديدي و بازپديدي بيماري هاي عفوني و امواج سه گانه گذار اپيدميولوژيك
پديده نوپديدي و بازپديدي بيماريهاي عفوني در حال حاضر حاكي از وقوع سوّمين گذار اپيدميولوژيك است كه با سه موج عظيم، مشخص گرديده است :
1 ـ بسياري از بيماريهائي كه قبلاً وجود نداشته است طي سه دهة گذشته پا به عرصه وجود گذاشته و مرگ و مير فراواني در بالغين به بار آورده است.
2 ـ بر ميزان بروز و شيوع بسياري از بيماريهائي كه تصور مي رفت، تحت كنترل مي باشند، افزوده شده است.
3 ـ بسياري از بيماريهائي كه قبلاً به آنتي بيوتيكهاي موجود، پاسخ مي‌دادند با سرعتي بيش از زمان لازم براي توليد آنتي بيوتيكهاي موثر، نسبت به داروهاي موجود، مقاوم شده اند.
نوپديديهاي اخير
از سال 1973 تا كنون بيش از 30 عامل بيماريزاي جديد، شناسائي شده است به طوري كه بسياري از آنها از قبل نيز وجود داشته ولي تشخيص داده نشده بوده و تعدادي از آنها وجود نداشته و طي اين مدت، پا به عرصه وجود گذاشته اند كه از نظر تعريف كلّي، تفاوتي بين اين دو گروه نبوده و همگي جزو عوامل عفونت زاي نوپديد، طبقه بندي مي شوند.
HIV/AIDS
بازپديدي سل, نه تنها در دنياي غرب بلكه در كل جهان طغيان كرده است
بازپديدي ديفتري در شوروي سابق كه حاصل توقف واكسيناسيون جامعه اي بود كه به غلط تصور مي شد براي هميشه در مقابل اين بيماري، مصون گرديده اند، باعث وقوع بزرگترين همه گيري اين بيماري در سرزمين گسترده شوروي سابق شده است.
نوپديدي بيماريهاي غيرمسري قلب و عروق، ناشي از استعمال دخانيات و حوادث و سوانح رانندگي و امثال اينها كه زائيده تمدّن و شهرنشيني و تغيير در شيوة زندگي هستند
هرچند تصور و پيش بينيِ زماني كه درد و بيماري وجود نداشته باشد در حال حاضر، دور از ذهن به نظر ميرسد ولي پيش‌‌گوئيِ زماني كه انسان بتواند بروز بيماريها، طغيانها، همه گيريها و جهانگيريها را پيش بيني نموده و حتي قبل از وقوع به پيشگيري و مبارزه پرداخته و در صورت وقوع، به اقدامات درماني و كنترلي كاملاً موثري بپردازد چندان دور از ذهن نمي باشد و بدون شك، سرافرازي نصيب ملّتهائي خواهد شد كه با دورانديشيهاي لازم به فكر حفظ و ارتقاء سلامت انسان ها، در آرزوي استقرار عدالت جهاني به منظور دستيابي كليّه انسان ها به مواهب موجود و ازجمله نعمت سلامتي باشند.
مفهوم بيماري:
هر گونه اشكال در ساختمان يا عملكرد طبيعي اعضاي بدن
تعاريف:
Disease? Illness? Sickness?
Disease:
وجود اختلال در بدن (ساختار و يا عملكرد)
Illness:
برداشت فرد نسبت به Disease و تاثير بيماري بر حالت ذهني فرد
Sickness:
اختلال كاركرد اجتماعي فرد در اثر بيماري (نقش فرد در زمان بيماري)
مراحل بيماري:(Stages of Disease)
آمادگي (Susceptibility)
دوره كمون (Incubation or Induction period)
دوره قبل از علايم (Presymptomatic period)
دوره علامتدار(Symptomatic period)
پيامد (Outcome) شامل:
Death, Recovery, Immunity, Carriage, Disability &…
1- آمادگي (Susceptibility)
-هنوز بیماری ظاهر نشده است ولی فرد در معرض عوامل خطر بیماری قرار دارد.
-عوامل خطر=عواملی که حضور آنها احتمال پیدایش یک بیماری را در زمانهای بعدی افزایش می دهد. (تغییر پذیر و تغییر ناپذیر)
-اهمیت شناخت عوامل خطر
2- دوره كمون (Incubation or Induction period)
(Incubation در بیماریهای عفونی- Induction در بیماریهای غیرعفونی)
-تغییرات بیماریزایی شروع شده، ولی علائم واضحی از بیماری مشاهده نمی شود و بیماری با هیچ روش پاراکلینیک (آزمایشگاهی، تصویربرداری، ...) نیز قابل تشخیص نیست.
The natural history of disease
STAGE 1: Susceptibility
DESCRIPTION: Risk factors which assist the development of disease exist, but disease has not developed
EXAMPLE: Smoking
3- دوره قبل از علايم (Presymptomatic period)
-تغییرات بیماریزایی شروع شده
-علائم واضحی از بیماری مشاهده نمی شود
- می توان با روشهای پاراکلینیک (آزمایشگاهی، تصویربرداری...) بیماری را تشخیص داد. (مثل آترواسکلروز که با آنژیوگرافی یا اسکن هسته ای یا روشهای دیگر (قبل از بروز سکته قلبی) قابل تشخیص است)
The natural history of disease (cont’d)
STAGE 3: Presymptomatic disease
DESCRIPTION: Changes have occurred to lead toward illness but disease is not yet clinically detectable
EXAMPLE: Alveoli deteriorate
4- دوره علامتدار(Symptomatic period)
تغییرات ساختمان و عملکرد بدن
- ظهور علائم و نشانه های بیماری (Sign & Symptom)
-Sign :علایمی که پزشک در معاینه پیدا می کند و قابل اندازه گیری است
(عینی و objective است)
-Symptom مشکلاتی که بیمار احساس می کند و قابل اندازه گیری و معاینه توسط پزشک نیست. (مانند سردرد و ...)
(ذهنی و Subjective است)
-معمولاً به مراحل جزئی تر تقسیم تا درمان و بررسی راحتتر شود.
5- پيامد (Outcome)
آثار باقیمانده بیماری که ممکن است طی یک دوره کوتاه یا طولانی فرد را دچار درجات متفاوتی از ناتوانی می کند
The natural history of disease (cont’d)
STAGE 4: Clinical Disease
DESCRIPTION: Detectable signs and/or symptoms of disease exist
EXAMPLE: Emphysema detected by pulmonary function test
The natural history of disease (cont’d)
STAGE 5: Disability
DESCRIPTION: Disease has progressed to the point of causing a residual effect
EXAMPLE: Person has difficulty breathing
مفهوم ناتواني:
بيماري(Disease)
آسيب(Impairment)
ناتواني(Disability)
معلوليت(Handicap)
آسيب (Impairment): رخ دادن هرگونه روند غير طبيعي در ساختار يا عملكرد روانشناختي، فيزيولوژيك يا كالبدشناختي
ناتواني (Disability): هر گونه محدوديت يا ضعف در هر اندازه يا به هر طريق، در انجام فعاليتهايي كه براي انسان طبيعي تلقي مي‌شود
معلوليت (Handicap): محروميت يك فرد خاص كه حاصل از آسيب يا ناتواني مي‌باشد و باعث محدوديت يا جلوگيري از ايفاي نقش طبيعي فرد در جامعه (بسته به سن، جنس و عوامل اجتماعي فرهنگي ) مي‌شود
علت بيماري:
نظريه ميكروبي بيماريها
(تفكر يك عامل - يك بيماري)
مثلث اپيدميولوژي ( عامل بيماريزا، محيط، انسان)
نظريه مولتي فاكتوريال(چند عاملي)
(تفكر شبكه عليت)
مثلث اپیدمیولوژیEpidemiologic Triangle
مثلث اپیدمیولوژی:
سالها مورد استفاده بوده است.
عامل بیماریزا جدا از محیط در نظر گرفته شده است.
در گذشته بیشتر برای بیماریهای عفونی کاربرد داشته است.
برای بیماریهای مزمن مناسب نیست. (چرا؟)
Factors associated with increased risk of human disease
Host Characteristics Agent Environmental Factors
Age Biologic (Bacteria, viruses) Temperature
Sex Chemical (Poison, smoke) Humidity
Race Physical (Trauma, radiation) Altitude
Occupation Nutritional (Lack, excess) Crowding
Marital Status Housing
Genetics Neighborhood
Previous Diseases Water
Immune Status Food
Air Pollution
(In Gordis; Epidemiology)
Epidemiologic Triad Concepts
Infectivity – ability to invade a host
(# infected / # susceptible) X 100
Pathogenicity – ability to cause disease
(# with clinical disease / # of infected) X 100
Virulence – ability to cause death
(# of deaths / # with disease (cases)) X 100
All are dependent upon the condition of the host
Immunity (active, passive)
Nutrition
Sleep
Hygiene
……
شبکه علیت) تار عنکبوت)Web of Causation
معلول (بیماری) نتيجه یک علت مشخص و مجزا نیست، بلکه حاصل زنجیری از علل می باشد.
نمی‌توان یک عامل معین را به عنوان تنها علت بیماری دانست (حتی در بیماریهای عفونی مثل سل، هپاتیت و ...).
میتوان زنجیره علل را در نقاط مختلف قطع و از بروز بیماری جلوگیری کرد.
برای پیشگیری موفق از بروز بیماریها لزومی به شناسایی کامل تمام اجزاء شبکه علیت نیست.
عامل خطر (Risk Factor):
ويژگي يا مواجهه‌اي كه به طور معني‌داري با ايجاد بيماري در ارتباط است.
عامل تعيين كننده‌اي كه مي‌توان آن را با مداخله تغيير داد و در نتيجه احتمال وقوع بيماري يا ديگر نتايج حاصل از آن را كم كرد.
Iceberg
پديده كوه يخ
اپيدميولوژيستها و ديگر كساني كه بيماريها را مطالعه مي‌كنند درمي‌يابند كه الگوي بيماري در بيمارستانها با آنچه در جامعه است متفاوت مي‌باشد.
يعني: بخش بزرگي از هر بيماري (ديابت و فشار خون و...) بيش ازآنچه که به نظر پزشكان و كاركنان بهداشتي مي‌آيد درجامعه مخفي مي‌باشد.
پديده كوه يخ
بخش زير آب کوه يخ نشان دهنده توده پنهان بيماري است:
(بیماران بدون علامت، اشخاص حامل و موارد تشخيص داده نشده)
بخش روي آب آن نشانه بخشي از بيماري است كه در عمل پزشكان آن را مشاهده مي كنند.
گذر بیماریها از
واگیر غیر واگیر
الگوي بيماريها در كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه دانلود پاورپوینت کلیاتی درباره مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
مفاهیم سلامت، بیماری و پیشگیری
پيشگيري سطح سوم (tertiary)
اگر چه پيشگيري نخستين و پيشگيري سطح اول بيشتر در سلامت و رفاه كل جامعه سهيمند ولي تمام سطوح پيشگيري، مهم و مكمل يكديگرند.
سطوح پيشگيري:
1- پیشگیری مقدماتي یا نخستین (primordial prevention)
”ممانعت از ظهور يا رشد عامل خطر بيماري درجامعه“
چگونه؟
با حذف عوامل اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي كه با بيماري يا عامل خطر بيماري مرتبط هستند (هرچند غير مستقيم)
مثال: تغيير فرهنگ مردم در مورد سيگار كشيدن در محيطهاي بسته (افزايش آگاهي جامعه در مورد خطرات passive smoker)
مثال ديگر:
حذف گازهاي فرئون دار در صنايع يخچال سازي (كاهش تخريب اوزون و درنتيجه ممانعت از ورود اشعه UV به جامعه)
تغيير در نگرش، باورها و ارزشهاي اجتماعي در پيشگيري مقدماتي مهم هستند
در این نوع از پیشگیری، بيشتركوشش ها معطوف به كودكان است تا آنان را از يادگيري شيوه بد و مضرّ زندگي باز دارند.
مه
