دانلود پاورپوینت آشنایی با دوره پارینه سنگی و تحلیل و ارزیابی معماری دوران نوسنگی

بررسی معماری دوران نو سنگی

عنوان های پاورپوینت  : 

آشنایی با دوره پارینه سنگی و تحلیل و ارزیابی معماری دوران نوسنگی 

ایران در زمان نو سنگی آثار سنکی واقع در منطقه جم بوشهر

اشیاء چوبی شهر سوخته  

جواهر سازی 

مرمر شهر سوخته

فرهـنگهای شمال غربی ایران یانیک تپه گوی تپه و تپه های سولدوز

تپه های گودین و سه گابی

سرزمین انشان

تل باکون

تل گپ

تل ابلیس

تپه یحیی 

شهداد

معبد باستانی در ازبکستان

یک معبد در شهر تاریخی یمن (اوام)

آثار دوره نوسنگی در ایران (منطقه جنوب غربی ایران )

آثار دوره نوسنگی در ایران (غرب و شمال غربی ایران )

آثار دوره نوسنگی در ایران

قسمت ها و تکه های اتفاقی از فایل

معبد باستانی در ازبکستان

به گزارش شبکه تلویزیونى کانال ۲ فرانسه ، بقایاى یک معبد بزرگ باستانى که هر یک از اضلاع آن بیش از ۸۰ متر هستند و متعلق به قرن سوم قبل از میلاد است توسط یک هیات باستان شناسى فرانسوى و ازبک در نزدیکى شهر ترمز کشف شده است. این منطقه با ۵۰۰ هکتار وسعت یکى از سایت هاى باستان شناسى مهم آسیاى مرکزى تلقى مى شود. شهر ترمز در گذشته مرکز باکتریا شمالى و یکى از پایتخت هاى سلسله کوشانیان بود.پیرلوریش ، مدیر تحقیقات مرکزى ملى تحقیقات علمى فرانسه که به همراه شاکر پیدایف باستان شناس ازبک مسوول این هیات باستان شناسى است مى گوید قدمت بقایاى کشف شده به دوره آغازین تاریخ شهر و زمانى که شهر ترمز آینده فقط یک مهاجرنشین نظامى یونانى کوچک بود ، بازمى گردد. کوشان ها قومى از قبیله بزرگ «یوچه» اقوام ترک تبار شمال چین بودند. آنها در قرن اول میلادى پادشاهى یونانى باکتریا که توسط جانشینان اسکندر ایجاد شده بود را فتح کردند. قلمروى سلسله کوشانیان که تا قرن سوم میلادى قدرت داشتند از دره اکسوس (آمودریا) در جنوب ازبکستان و شمال افغانستان کنونى تا تاجیکستان و پاکستان امروزى و شمال هندوستان گسترده بود.

یک معبد در شهر تاریخی یمن (اوام)

گروهی از کارشناسان آمریکایی با همکاری مراکز تحقیقاتی این کشور بزرگترین و هشتمین اثر باستانی و شگفت انگیز دنیا را که معبد اوام در شهر ملکه بلقیس در منطقه تاریخی مارب یمن است، را کشف کردند. هشتمین و بزرگترین اثر باستانی در شهر تاریخی مارب در ۱۷۳ کیلومتری شمال صنعاء کشف شد.کارشناسان آمریکایی اظهار داشتند: این اثر باستانی و قدیمی هشتمین شگفتی دنیا به شمار می رود و “معبد اوام ” نام دارد که بر روی آن آثار و نقشهای تاریخی فراوانی به چشم می خورد.گروههای محقق آمریکایی و انگلیسی که از بزرگترین متخصصان و مهندسان جهان به شمار می روند کار ترمیم این بنای تاریخی “معبد اوام” را آغازکردند.به گزارش خبرگزاری اسلامی (اباء)، آثار باقیمانده از سنگهای قدیمی در شهر مارب است که مقبره هایی به شکل برج در منطقه رویک و ثنیه که تاریخ آن به عصرهای قبل از میلاد مسیح(ع) باز می گردد، به چشم می خورد.این اثر قدیمی به دوران بزرگترین دولت قدیمی یمن در قرن هفتم قبل از میلاد تعلق دارد که مملو از آثار باستانی، فعالیتهای معماری و قدمت تاریخی است که امروزه از معروفیت خاصی برخودار است .دکتر یوسف عبدالله در مقاله ای در مورد سباء که در مجله ” الاکلیل” به چاپ رسید، می گوید: سباء سرزمین، قبیله و دولتی در تاریخ قدیمی یمن به شمار می رود که سیاست بزرگ آن به تکامل رسید و بزرگترین نشانه های تاریخی وقدیمی یمن به سباء اختصاص دارد.دکتر عبدالله در این مقاله با اشاره به نام بلقیس ملکه شهر سباء تأکید می کند: مردم در اسم، حقیقت و تفصیل قصه های آن دچار اختلاف هستند . اما در همه حالات نشان می دهد ملکه سباء بلقیس یکی از قدرتمندترین پادشاهان یمنی به شمار می رفت.دولت سبا از اتحاد قبایل مختلفی از مارب، وادی رغوان و دیگر سرزمینهای یمن تشکیل شده بود که از اتحاد دولتهای کوچک محلی دولتی بزرگ، وسیع و با عظمتی را به وجود آورد که نام سبا بر دیگر حکومتهای محلی غلبه یافت.در نزدکی کاخ بلقیس آثار وخرابه هایی وجود دارد که با ستونهای بزرگی از سنگ تراشیده شده است و که آثار و خرابه های یک معبد بزرگ و قدیمی با نام ” اوام ” است.تاریخ سباء در حقیقت تاریخ تمدن یمن است که به شکوفایی رسید. سد مارب در سرزمین سبا رمز تمدن به شمار می رود که یکی از معجزات تمدن دولت سبا است و آیات قرآن کریم نیز به داستان ملکه شهر سبا و بلقیس اشاره می کند.

آثار دوره نوسنگی در ایران (منطقه جنوب غربی ایران )

در منطقه­ی «دهلران» در نزدیک رودخانه­ی «مِهمه»، پنج تپه­ی باستانی واقع شده­اند که یکی از آنها تپه­ی «موسیان» است که برای نخستین بار در سال 1309 (1930 میلادی) گمانه زنی شد و دیگری، تپه­ی «علی کش» است که حفاری در آن در سال 1340 (1961میلادی) انجام گرفت.این تپه برای دومین بار در سال 1342 (1963میلادی) حفاری شد و سه دوره­ی فرهنگی – از آغاز دوره­ی نوسنگی تا پایان دوره­ی استقرار کامل در روستاها – در آن تشخیص داده شد که خود یکی از محل­های باستانی است که می­توان مراحل مختلف تحول و تغییرات فرهنگی را از گردآوری غذا تا تولید غذا در یک محل، در آن مورد مطالعه قرار داد.ساکنان اولیه­ی این محل را شبانانی تشکیل می­دادند که در فصل مناسب سال از ارتفاعات لرستان برای برداشت محصولات نباتی خودرو، به گوشه­ی شمالی دشت خوزستان سرازیر می­شدند. این تازه­واردان در خانه­های تک اتاقی به سر می­بردند که دیوارهای آن را از سله می­ساختند و پس از چرای احشام خود و برداشت غلات خودرو منطقه، هنگام آغاز فصل گرما به ارتفاعات لرستان برمی­گشتند، این دوره را «بز مرده» نامیده­اند.

آثار دوره نوسنگی در ایران (منطقه جنوب غربی ایران )

در دوره­ی بعد یعنی، دوره­ی «علی کش» ساکنان این محل علاوه بر گردآوری غلات و حبوبات خودرو منطقه، به شخم زمین می­پرداختند و در کشت زمین­های کشاورزی، فعالیت­های محدودی داشتند. اینان، همانند مردم دوره­ی «بز مرده» هنگام فرارسیدن فصل گرما منطقه را ترک می­کردند. مردم دوره­ی «علی کش» در خانه­هایی زندگی می­کردند که دیوارهای آن از سله ساخته می­شد و بیش از یک اتاق داشت، و در حیاط منزل، اجاق نیز برای تهیه غذا می­ساختند. مردگان خود را داخل روستا و زیر کف مناطق مسکونی همراه با وسایل شخصی درگذشته دفن می­کردند.مردم دوره­ی «علی کش» – همانند دوره­ی پیش – ظروف خود را از سنگ می­تراشیدند و از سنگ و چوب و استخوان ابزار مورد نیاز را تهیه می­کردند. در این دوره، سفال هنوز تولید نشده بود. مردم دوره­ی «علی کش» در آخرین مرحله­ی گردآوری و ذخیره­ی غذا و نخستین مراحل تولید کامل غذا و استقرار دایم در روستاها زندگی می­کردند.سومین دوره­ی فرهنگی مشخص شده در «علی کش»، به نام «محمد جعفر» نامیده شده است. آنان مردمی کشاورز و دامدار بودند و در روستایی که منازل آن را با چینه می­ساختند، به سر می­بردند و از ظروف ساده­ی سفالی استفاده می­کردند.

آثار دوره نوسنگی در ایران (منطقه جنوب غربی ایران )

این چنین وضعیت لایه­های فرهنگی، که در ایران مورد بررسی قرار گرفته است، و هر سه مرحله­ی نوسنگی که می­توان در یک محل مورد مطالعه قرار داد، شاخص چگونگی تغییرات فرهنگ دوره­ی نوسنگی در خاور نزدیک و میانه می­باشد.در خوزستان و جنوب غربی ایران، نقاط باستانی دیگری نیز مورد بررسی قرار گرفته­اند که آثار بدست آمده از آنها، قابل مقایسه با آثار به دست آمده از «علی کش» هستند که عبارتند از :«چغابنوت» در کنار رود خانه دز«چغامیش» در جنوب دزفول«بنه فاضلی» در دو کیلومتری شمال چغامیشتپه­ی «جعفرآباد» در کنار رودخانه شائور در سه کیلومتری شمال شوش در کنار جاده اندیمشک به اهوازتپه­های «بند بال»، «بوهلان»، «جوی» در اطراف تپه­ی جعفرآباد و خود تپه باستانی «شوش»، (قسمت آکروپل آن)در دهلران نیز علاوه بر موسیان و علی کش، تپه­های باستانی دیگری مانند :«چغا سفید»، «چغا سرخ»، «مِهمه»، «خزینه» و «بیات» مراحل پیشرفته­تر استقرار دایم در روستاها و دوران نوسنگی با تولید غذا و استفاده از سفال را معرفی می­نمایند.در چشمه ماهی «هفت تپه» نیز، آثار دوران نوسنگی شناسایی شده است.تپه­ی «تولایی»، تپه­ی «ابوفندوا» و تپه­ی «قبرشیخان» از دیگر محل­های باستانی معروف دوران نوسنگی در جنوب غرب ایران هستند.

آثار دوره نوسنگی در ایران (غرب و شمال غربی ایران )

در غرب ایران که از نظر مطالعات باستان­شناسی گاهی نیز به آن منطقه­ی ابرسن (زاگرس) گفته می­شود، آثاری از ادوار مختلف تغییرات و تحولات فرهنگی دوره­ی نوسنگی در ایران را می­توان مورد بررسی و مطالعه قرار داد.در حدود 60 کیلومتری کرمانشاه در هولیان (هُـلیلان)، تپه­ی «گوران» مورد بررسی و حفاری قرار گرفته است که در آن 21 لایه­ی باستانی تشخیص داده شد و از دو لایه­ی زیرین – گرچه چند پیکرک گلی پیدا شد – ولی سفال یافته نشد.نخستین نمونه­ی بقایای معماری که عبارت بودند از چند پاره­ی دیوار گلی از لایه­ی 16 به دست آمد. گاهی پس ِدیوارها را با سنگ ساخته بودند و دیوارها و کف برخی از بخش­های بنا را با کاهگل اندود کرده بودند.نخستین ساکنان تپه­ی «گوران» در کلبه­هایی به سر می­بردند که دیوارهای آنها را با تنه­ی درختان می­ساختند و سپس روی آن را با گل اندود می­کردند. این ساکنان، زندگی کوچ روی داشتند. نخستین نمونه­ی سفال از لایه­ی 19 به دست آمد که بسیار ساده و خشن بود. همزمان با استفاده از این نوع سفال، از نوع دیگری سفال که دارای نقوش ساده­ی هندسی بود نیز استفاده می­شد.با توجه به نوع معماری دو لایه­ی نخست تپه­ی «گوران» به نظر می­رسد که ساکنان نخستین «گوران» را کوچ نشینان منطقه تشکیل می­دادند که فقط مدت کوتاهی در محل به سر می­بردند و در فصل نامناسب سال، به سایر نقاط کوچ می­کردند.از دیگر نقاط باستانی غرب ایران، تپه­های «سراب» و «آسیاب» می­باشند. این تپه­ها در حدود 6 کیلومتری شمال شرقی کرمانشاه واقع شده­اند.به نظر می­رسد که ساکنان تپه­ی «آسیاب» در تولید غذای مورد نیاز خود دخالت چندانی نداشته­اند. این ساکنان، خانه­های مدوری داشتند که قسمتی از آن را در زمین می­کندند.ولی، بقایای به دست آمده از تپه­ی «سراب» نمایانگر یک زندگی روستایی ابتدایی است که ساکنان آن صنعت سفالگری نداشتند اما به تدریج به این فن دست یافتند.

آثار دوره نوسنگی در ایران (غرب و شمال غربی ایران )

تپه­ی دیگری که در نزدیکی این دو محل واقع شده است و به نام «سیابید» خوانده می­شود، مرحله­ی استقرار کامل در روستا را همراه با تولید غذا معرفی می­نماید. در حدود 10 کیلومتری غرب شهر «هرسین» و در کنار جاده­ی ارتباطی هرسین – کرمانشاه، تپه­ی باستانی «گنج دره» قرار دارد که حفاری آن در سال 1344 (1965میلادی) آغاز و در سال­های 1346 و 1353 نیز ادامه یافت و در نتیجه­ی این حفریات، پنج دوره استقرار مشخص شد.کهن­ترین قطعه­ی سفال دوران نوسنگی که در ایران به دست آمده، از پایین­ترین طبقه­ی استقرار تپه­ی «گنج دره» یافت شده است.قدمت این قطعه­ی سفال که دارای خمیری به رنگ خاکستری تیره و در حراراتی کم پخته شده است، با استفاده از تعیین قدمت آثار با روش موسوم به کربن 14، در حدود 8450 سال پیش از میلاد تعیین شده است. آثار معماری قدیمی­ترین طبقه استقرار را، حفره­های کوچک مدوری تشکیل می­دهند که در زمین کنده شده­اند.طبقات استقرار بالاتر، شامل خانه­هایی است با اتاق­های مستطیلی شکل و بدون پی سنگی که سطح دیوار و کف آنها با کاهگل اندود شده بود. به طور کلی، «گنج دره» تپه­ای است که مراحل نخستین استقرار دایم در روستاها را در غرب ایران نشان می­دهد.یکی دیگر از محل­های باستانی غربی ایران که همانند تپه­های «سراب» و «آسیاب» و «سیابید» و «گنج دره» نشان­دهنده­ی حضور انسان در دوره­ی نوسنگی در غرب ایران هستند، تپه­ی «عبدالحسین» است که گزارش حفریات در آن اخیرا منتشر شده است. این تپه در 65 کیلومتری شرقی تپه­ی «گنج دره» واقع شده است

آثار دوره نوسنگی در ایران

علاوه بر «سه گابی» یکی دیگر از نقاط باستانی واقع در غرب ایران که باید در ارتباط با دوره­ی استقرار دایم در روستاها مورد مطالعه قرار گیرد، «گودین» تپه است که در نزدیکی کنگاور و در کنار رودخانه­ی «گاماساب» (گاماس آب) قرار گرفته است. آثار دوران نوسنگی در این تپه (دوره­ی هفتم) از دو گمانه­ی آزمایشی که در سال 1344 (1965 میلادی) حفر گردید به دست آمده است.ساکنان دوران نوسنگی در تپه­ی «گودین» در خانه­هایی می­زیستند که دیوارهای آن را با چینه می­ساختند و از ظروف ساده­ی سفالی و سنگی استفاده می­کردند. تاریخی که برای دوران نوسنگی «گودین» (دوره­ی هفتم) پیشنهاد شده است، بین 7500 تا 7000 سال پیش است.در نهاوند نیز «تپه گیان» و «تپه جمشیدی» آثار دوران نوسنگی را می­نمایند.در کردستان در نزدیکی تپه­ی باستانی «زیویه» محلی به نام تپه­ی «سیوان» مورد مطالعه قرار گرفته است و در نتیجه­ی حفاری دو گمانه آزمایشی کوچک، مشخص شده که این محل معرف دوران نوسنگی و استقرار کامل در روستاها همراه با تولید غذا و استفاده از سفال است. در شمال غربی ایران، در جنوب دریاچه­ی اورمیه در دره «سولدوز»، حفریاتی در چندین تپه باستانی انجام شد که آثار به دست آمده از «حاجی فیروز» معرف مرحله­ای از دوره­ی نوسنگی است که ساکنان آن با کشاورزی و دامداری غذای مورد نیاز خود را تامین می­کردند و دارای ظروف سفالی متنوع از نظر شکل و کاربرد و تزیین بودند.

آثار دوره نوسنگی در ایران

استقرار در شهرها در هزاره­ی چهارم پیش میلاد، را معرفی می­کنند که به ترتیب از قدیم به جدید، آثار هر دوره از تپه­های «حاجی فیروز»، «دالما» و بالاخره «پیزدلی» به دست آمده­اند.تپه­ی «حاجی فیروز» که به صورت برجستگی کوچکی در دو کیلومتری تپه­ی «حسنلو» در دره­ی سولدوز در جنوب دریاچه­ی ارومیه و شمال شرقی «نقده» واقع شده است، برای نخستین بار در سال 1337 (1958میلادی) حفاری شد.ساکنان تپه­ی «حاجی فیروز»، خانه­های خود را که به صورت اتاق­های منفرد با تقسیماتی داخلی بود، با خشت­های نامنظمی می­ساختند که با دست به آنها شکل داده بودند و دیوارها و کف اتاق­ها را با کاهگل اندود می­کردند.مردگان خود را در داخل روستا و گاهی در گوشه­ی اتاق­های اصلی دفن می­کردند و هدیه­های همراه جساد را در گور قرار می­دادند.هر خانه متشکل از یک اتاق مستطیل شکل بود که با یک دیوارک داخلی به دو بخش تقسیم می­شد. این خانه، هم محل زندگی و استراحت بود و هم محل انجام کارهای روزانه از قبیل آماده کردن غذا و طبخ آن. به همین علت در قسمتی که برای کارهای روزانه اختصاص یافته بود، اجاق برای طبخ غذا و ایجاد گرما و انبارهای کوچک برای ذخیره­ی مواد خوارکی مورد مصرف، تعبیه می­شد.درمیان سفال­های به دست آمده از تپه­ی «حاجی فیروز»، قطعاتی از نوع سفالی که به اصطلاح «سینی پوست کنی» نامیده می­شوند به دست آمد که به نظر می­رسد از آنها برای طبخ نان استفاده می­کردند.از دیگر محل­های باستانی در شمال غربی ایران که آثار به دست آمده از آنها معرف دوران نوسنگی می­باشد، می­توان از «یانیک تپه» واقع در شمال شرقی دریاچه ارومیه و «اهرنجان» واقع در دشت سلماس در گوشه­ی شمال غربی دریاچه­ی ارومیه نام برد.با توجه به بررسی اجمالی که به آن اشاره شد، به نظر می­رسد که در غرب ایران (در گستره­ای از جنوب غربی و دشت خوزستان تا شمال غربی و دشت سلماس در راستای رشته کوه­های ابرسن(زاگرس)) می­توان مراحل مختلف گونه­گونی (تطور) فرهنگی در دوران نوسنگی از جمع­آوری غذا تا دوره­ی گردآوری و ذخیره­ی غذا و از این دوره تا دوره­ی تولید غذا و سرانجام آغاز شهرنشینی، را در این زمان که تقریبا سه هزار سال از تاریخ فرهنگ انسان را شامل می­شود و از حدود 10.000 سال تا 7000 سال پیش را در بر می­گیرد، مورد بررسی دقیق قرار داد

آثار دوره نوسنگی در ایران

فلات مرکزی ایران (شامل ساحل جنوبی دریای مازندران)مطالعات باستان شناسی در منطقه­ی فلات مرکزی ایران، نسبت به منطقه­ی غرب به ویژه جنوب غربی بسیار جدید است و سابقه­ی آن به سال 1309 (1930میلادی) می­رسد.تا قبل از حفریات دانشگاه تهران در دشت قزوین، آثار به دست آمده از تپه­ی «سیلک»(سـیـَلک) کاشان، شاخص ادوار مختلف دوران نوسنگی در فلات مرکزی ایران بود. ولی، با حفریات در دشت قزوین و مطالعات انجام شده پسین بر روی آثار به دست آمده از تپه­های سه­گانه­ی «زاغه»، «قبرستان» و تپه­ی «سگزآباد» مشخص شد که تاریخ گونه­گونی فرهنگ را در فلات مرکزی ایران از دوران نوسنگی تا میانه­ی دوره­ی هخامنشی می­توان در این سه تپه­ی باستانی مورد مطالعه دقیق قرار داد.تپه­ی «زاغه» در دو کیلومتری و نیمه جنوبی روستای حیدرآباد و در 2300 متری شمال شرقی تپه­ی «سگزآباد» در دشت قزوین واقع شده است. تپه­ی «سگزآباد» نیز در هشت کیلومتری شمال روستای «سگزآباد» از بخش «بویین زهرا» واقع شده است.ساکنان تپه­ی «زاغه» در ابتدا منازل خود را از چینه بنا کردند و به تدریج با خشت­هایی که با دست شکل داده شده بود، دیوار خانه­ها را می­ساختند. کف و دیوار خانه­ها را با کاهگل اندود می­کردند. گاهی نیز دیوارها را با رنگ تزیین می­کردند.مردگان را در داخل روستا و همراه با هدیه­ها دفن می­نمودند. ظروف سفالی ساده و نقش­دار به کار می­بردند و غذای مورد نیاز را از کشاورزی و دامداری تامین می­کردند.ساکنان زاغه در حدود 7000 سال پیش، این روستا را ترک کردند و به محل دیگری رفتند. در فلات مرکزی ایران، محل­های باستانی دیگری نیز شناسایی شده­اند که از نظر فرهنگ با آثار به دست آمده از تپه­ی «زاغه» همزمان هستند.مهم­ترین این محل­ها عبارتند از :«سیلک» کاشان،«چشمه علی» نزدیک شهر ری در جنوب تهران«قره تپه» شهریار«اسماعیل آباد» ساوج بلاغ کرج«پوئینک» وارمین

آثار دوره نوسنگی در ایران

همچنین، در شرق تهران در «دلازیان» سمنان و «شیر ژیان» نزدیک تپه­ی «حصار» دامغان نیز آثار دو غار «کمربند» و «هاتو» واقع در ساحل دریای مازندران در هشت کیلومتری بهشهر نیز آثار دوران نوسنگی به دست آمده است.هرچند گزارش حفریات «مهران آباد» ساوه هنوز منتشر نشده است و از «قمرود» فقط چند سطر اطلاع به صورت خبرنامه در دست است، ولی آثار این دو محل نیز معرف دوران نوسنگی فلات مرکزی هستند.اخیرا نیز، در یک تپه­ی باستانی به نام تپه­ی «شغالی» واقع در پیشوای ورامین، آثار دوران نوسنگی حفاری شده است.فلات مرکزی، شمال شرقی و سایر بخش­های ایران در دوران نوسنگیدر شمال شرقی ایران، آثار دوران نوسنگی در محل­های باستانی واقع در شمال شهرستان شاهرود نزدیک بسطام و نزدیک شاهرود و همچنین در دشت گرگان در دو محل «تورنگ تپه» و «یاریم تپه» شناسایی شده­اند.در تپه­ی «سنگ چخماق» در کنار جاده­ی شاهرود به بسطام، آثار دوران نوسنگی به صورت خانه­هایی که دیوار آنها با خشت و چینه ساخته می­شد و ساکنان خانه­ها با کشاورزی و دامداری غذای مورد نیاز را تامین و از ظروف ساده سنگی و سفالی استفاده می­کردند، شناسایی شده است.نظیر چنین آثاری، از محل باستانی «خوریان» واقع در جنوب غربی شاهرود نیز به دست آمده است.در سایر بخش­های ایران، از جمله کرمان در محل­­های باستانی «تل ابلیس» در دره­ی «مشیز»، «تپه یحیی» در دره­ی «سوغان»، نزدیک روستای دولت آباد نیز آثار دوران نوسنگی شناسایی شده است.در جلگه­ی مرودشت فارس نیز آثار به دست آمده از تپه­های «گپ»، «جاری»، «نخودی»، «موشکی» و «باکون»، آثار این دوران مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است.همچنین، در اطراف شیراز و کازرون نیز آثار دوره­ی استقرار در روستاها از محل­هایی چون «جلیان»، «بیزدان»، «کوتاهی» و «کازرون» شناسایی شده است.

آثار دوره نوسنگی در ایران

از دیگر محل­های باستانی که نشان دهنده­ی دوران­های مختلف فرهنگی در ایران هستند عبارتند از :1. «سه گردان» واقع در شمال غربی نقده در آذربایجان غربی.2. «تپه گرد» در یک کیلومتری جنوب شرقی دهکده­ی «چله گاه» در بخش لردگان بهبهان.3. «تل تیموران» در یک کیلومتری غرب قصبه­ی کوشک ارسنجان فارس.4. «تل شغا» نزدیک شیراز.5. منطقه­ی دماوند، بررسی سطحی آثار دوران سنگ.6. «تپه جمشیدی» در دشت خوا در دره نهاوند.7. «قلعه رستم» از توابع بخش لُردجان در 82 کیلومتری جنوب غربی بروجن، بین دهکده سیله و جوانمردی.8. «غار کربوتا»، نزدیک دهکده تازه کند، با آثار دوره­ی نوسنگی.9. «غار غلاباد» بین بوکان و میاندوآب، با آثار دوره­ی فراپاینه سنگی.10. «غار مزدوران»، در مزدوران، نزدیک مشهد، با آثار دوره­ی نوسنگی.

11.   پناهگاه سنگی «ملها

آثار دوره نوسنگی در ایران

در پایان آخرین مرحله­ی پارینه سنگی که قبلا دوران میان سنگی خوانده می­شد و امروزه در نامیدن آن به فراپارینه سنگی توافق همگانی وجود دارد، دوران جدیدی آغاز شد که با تحولاتی که در صنایع و روش زندگی صورت گرفت، آن را دوران نوسنگی می­نامند.تمامی حوادث و اتفاقاتی که به وقوع پیوست تا انسان برای ادامه­ی حیات دست از جمع آوری غذا و شکارورزی و صید بردارد و با تولید غذا وارد مرحله­ی نوینی از زندگی فرهنگی گردد، که ما امروز ادامه­ی آن را می­گذرانیم، از همین دوران فرهنگی که اصطلاحا نوسنگی نامیده شده، آغاز گردید است.این دوران در خاورمیانه و ایران زودتر از 9000 سال قبل شروع نشده است، در حالیکه در دیگر قسمت­های جهان گاهی چند هزار سال بعد از آن آغاز گردید.در ایران حدود 9000 سال قبل، گروه­هایی از جوامع انسانی با استقرار در یک منطقه و در نهایت یک محل، دوره­ی کوچ دایم از منطقه­ای به منطقه­ای دیگر و از محلی به محلی دیگر را پشت سر گذاشتند و دوره­ی تولید غذا و سکونت در یک محل را آغاز کردند.این دوران نسبت به سایر ادوار فرهنگی دارای چندین ویژگی است که از جمله­ی آنها تغییراتی است که در شکل ظاهری برخی از ابزارهای سنگی به وجود آمد تا عملکرد آنها را تغییر دهد و در جهت نیازهای فنی خود، آنها را به ابزارهای کارآمدتری تبدیل کند.ابزارهای سنگی به سرعت تخصصی شدند. انواع تیغه­ها، خراشنده­ها و رنده­ها، اسکنه­ها و مته­ها برای کاربردهای خاص ساخته شدند و ابزارهایی خاص متناسب با تولیدات کشاورزی نیز، به آنها اضافه گردید. این گروه را بیشتر هاون­های سنگی، دسته هاون­ها، ساینده­ها و ساتورهای سنگی برای خرد کردن ساقه­ی حبوبات و غلات و نظایر آنها، تشکیل می­دادند.

آثار دوره نوسنگی در ایران

دوران نو سنگی در ایران را می­توان به چند دوره­ی کوتاه­تر بر اساس تحولات صنعتی ابزار سازی و یا نحوه­ی زندگی، تقسیم کرد. آنچه رایج بوده است، تقسیم این دوران به دو «دوره نوسنگی قبل از تولید و استفاده از سفال» ، و «دوره نو سنگی توام با تولید غذا و استفاده از سفال» بوده است. این تقسیم بندی را اگر برای منطقه­ی محدود خاور نزدیک و خاورمیانه بتوان پذیرفت، با توجه به فرهنگ انسان در سطح جهان غیر قابل قبول است.به عنوان مثال در ژاپن دوره­ی نو سنگی از حدود ده هزار سال قبل شروع شده و از همان آغاز با تولید سفال که به سفال نوع «جامون»(jamon) مشهور است، همراه بوده است. مردم دوره­ی جامون علاوه بر سفال، از ظروف سنگی و همچنین تیر و کمان نیز استفاده می­کردند و در محوطه­های کوچک به سر می­بردند. این مردم غذای مورد نیاز خود را از طریق جمع­آوری و شکار صید تامین می­کردند. نخستین تولید کنندگان غذا در حدود قرن سوم پیش میلاد در ژاپن از طریق کشت برنج به تامین نیازهای غذایی پرداختند که با دوره­ی «یایوی»(Yayoi) آغاز شد.برای ایران در دوران نوسنگی، یعنی در دورانی که پایان آن استقرار کامل در روستاها و آغاز شهر نشینی است، نگارنده با توجه به مطالعات انجام شده­ی انسان شناسی و باستان شناسی تقسیم بندی زیر را پیشنهاد کرده است :الف) دوره جمع آوری غذاب) دوره گرد آوری و ذخیره غذاپ) دوره تولید و استقرار در روستاها

آثار دوره نوسنگی در ایران

به موجب این تقسیم بندی، دوران نوسنگی ایران با جمع­آوری غذا و شکار صید، که ادامه­ی روش زندگی در دوره­ی فراپاینه سنگی است، ادامه پیدا کرد، ولی با این تفاوت که تحولات و تغییرات چشمگیری در فن ابزار سازی به وجود آمد. از ریز تیغه­ها به مراتب بیشتر از دوران قبلی استفاده می­شد و ادوات سنگی تخصصی دیگری که در دوران قبلی سابقه نداشت، ساخته و به کار گرفته شد.آثار این دوره در غارها و پناهگاه­های سنگی در قسمت­های مختلف ایران، شناسایی شده­اند که آثار موجود در غارهای «علی تپه» ، «هاتو» و «کمربند» مشخص­ترین آنها هستند که تا کنون گزارش گردیده­اند.در دوره­ی بعد، یعنی دوره­ی گردآوری و ذخیره­ی غذا که گاهی نیز با تولید نوعی سفال ساده همراه بوده است، انسان علاوه بر جمع­آوری و شکار و صید برای تامین غذای مورد نیاز فوری، قسمتی از برداشت خود را نیز به صورت ساده و ابتدایی برای مدت کوتاهی ذخیره می­کرده است تپه­ی «گنج دره» در نزدیکی هرسین کرمانشاه و «تپه سراب» در شش کیلومتری شرق کرمانشاه، نمونه­های از این دوره­ی فرهنگی را ارایه می­کنند.در دوره­ی بعدی که تولید غذا آغاز شد، انسان علاوه بر تولید بخش مهمی از نیازهای غذایی خود، موفق گشت تا با ایجاد سرپناه­های ساده در معماری نیز قابلیت­های فرهنگی خود را ظاهر سازد و روستاهای کوچک موقت و در نهایت روستاهای دایمی را پدید آورد که خود مقدمه­ای بر شهر نشینی محسوب می­شود.در ایران، تمامی مراحلی را که انسان پیموده است تا از زندگی کوچ روی و خانه به دوشی دایمی به مرحله­ی آغاز شهر نشینی وارد گردد، می­توان با استنادات و شواهد عینی حاصل از بررسی­ها و حفریات انسان­شناسی مورد مطالعه قرارداد. چنین مطالعه­ای در سایر مناطق خاورمیانه به آسانی ایران امکان ندارد. با توجه به این مهم است که باید خاورمیانه و خاور نزدیک، منطقه­ای کلیدی برای بررسی تحولات فرهنگی انسان تصور کرد و آن را گاهواره و مهد فرهنگ و تمدن نامید.

آثار دوره نوسنگی در ایران

با وجود تغییراتی که در هر دوره نسبت به دوره­ی پیش پدید می­آمد، تمام یا جنبه­هایی از نحوه­ی فرهنگ­های پیشین باقی ماندند که امروز با مطالعه­ی آنها می­توان با سابقه­ی فرهنگی برخی از گونه­های فرهنگی انسان در خاور نزدیک نیز آشنا شد. به عنوان مثال، در تپه «گوران» در دره­ی هلیلان (هـُـلیلان) که در حدود 60 کیلومتری جنوب کرمانشاه واقع شده است، باستان شناسان موفق به شناسایی چگونگی بقایای نخستین مرحله­ی استقرار موقت در آن محل شده­اند که می­توان آن را پیشینه­ای بر زندگی کوچ روی تصور کرد.در ایران که تاثیر ویژگی­های فرهنگی منطقه­ای و محلی در نحوه­ی ساخت ادوات و ابزارهای سنگی به دلیل چند گونگی وضعیت طبیعی و اقلیمی از دوره­ی پارینه سنگی جدی آغاز شده بود، در دوران نوسنگی با وضوح بیشتری قابل بررسی است. به همین دلیل، در بررسی ادوار مختلف دوران سنگی در ایران، تحولات فرهنگی هر منطقه باید به طور مستقل مورد بررسی قرار گیرد. در مطالعه­ی حاضر، فقط به صورت بسیار فشرده به تغییراتی که در دوران نوسنگی در مناطقی که پژوهش­های باستان شناسی آن مناطق بیش از سایر قسمت­ها صورت گرفته است، پرداخته خواهد شد

30 تا 70 درصد پروژه | پاورپوینت | سمینار | طرح های کارآفرینی و  توجیهی |  پایان-نامه |  پی دی اف  مقاله ( کتاب ) | نقشه | پلان طراحی |  های آماده به صورت رایگان میباشد ( word | pdf | docx | doc )